Yazıçılar, sənətkarlar və filosoflar bəşəriyyətin bütün varlığı boyunca əsərlərində insan həyatının nə qədər çətin olduğunu, taleyin insanlar üçün nə qədər qəddar və inadkar olduğunu göstərməyə çalışırlar. Amma doğrudanmı belədir?
Həyatın çətin olduğuna inam insanlarda uşaqlıqdan formalaşmağa başlayır. Valideynlərin sözləri, yaxın ətrafdakı ifadələr, öz çarəsizliyi (həyatın şiddətinə görə deyil, yaş göstəricilərinə görə), nəticədə uşaq nağılları da böyüyən bir şəxsiyyəti həyat və çətinliklərin ayrılmaz anlayış olduğuna inandırır.. Həm də hər kəs erkən uşaqlıqda öyrəndiyi "həqiqətləri" təhlil və şübhəyə məruz qoymur.
Əksər insanların çətin həyatının başqa bir səbəbi də ağıllarında yatır. Həqiqətən də, bir çoxları ortaya çıxan çətinliklərin əslində insanın öz inkişafına təkan verməsi üçün qurulduğunun fərqində deyillər, buna görə də bütün sınaqları yuxarıdan gələn cəza kimi qəbul edirlər. Təbii ki, cəzalarla dolu bir həyat çətin olacaq.
Tanınma və şöhrət qazanmış görkəmli insanların fərqli bir xüsusiyyəti, çətinliklərə qarşı xüsusi münasibətləridir, bunlar "meydan oxuyun, mübarizə edin və qazanın" düsturu şəklində təmsil oluna bilər. Həqiqətən də, bir çox uğurlu insanlar xüsusi olaraq çətinliklər axtarır, onlara meydan oxuyur və qətiyyətlə aşırlar.
"Bir qayığa necə ad verirsən - üzəcək" ifadəsi çətin bir həyat kimi bir fenomenin mənşəyini çox açıq şəkildə göstərir. Yuxarıda təsvir olunan amillərin təsiri altında insanlar şüuraltı olaraq həyatın çətin olduğunu özlərinə proqramlaşdırmağa başlayırlar. Və bilinçaltı bu həqiqətin getdikcə daha çox təsdiqini tapacaqdır.
Ancaq az adam öz həyatını bunun üçün şəxsi məsuliyyət nöqteyi-nəzərindən məqsədyönlü və hərtərəfli təhlil edir. Bu kimi düşüncələri boş fəlsəfə kimi qəbul edən insanlar məsuliyyəti özlərindən cəmiyyətə, gücə, təbiətə və taleyə yönəldirlər və dərdlərinin çoxunda özlərinin günahkar olduqlarını etiraf etmək istəmirlər.
“Həyat çətindir” ifadəsi məşhurdur, çünki öz uğursuzluqlarınız üçün əla bir bəhanədir. Ancaq hər il bu düşüncə tərzi insanı uğur və firavanlıqdan daha da uzaqlaşdırır.
