Çernobıl nüvə stansiyasındakı (Çernobıl AES) partlayış bəşəriyyətin ən böyük texnogen fəlakəti hesab olunur. Əlbətdə ki, bu süni faciə ilk və ya son atom qəzası deyil, amma bu günə qədər (və xoşbəxtlikdən) 26 aprel 1986-cı il səhərində baş verənlərlə miqyaslı müqayisə ediləcək bir şey yoxdur.
Təlimat
Addım 1
Çernobılda yaradılan texnoloji nəticələr hələ də özlərini hiss etdirir, çünki bir çox insanın ölümünə səbəb olan radiasiya uşaqlarına və nəvələrinə zərərli təsir göstərir. Hər şey 26 aprel 1986-cı ildə baş verdi. Bəzi peşəkar səhv hesablamalar nəticəsində, Pripyat şəhərində müasir Ukrayna ərazisində yerləşən nüvə elektrik stansiyasının dördüncü enerji bloku partladı. Nəticədə ətrafa müxtəlif radioaktiv maddələr və kimyəvi maddələr buraxıldı.
Addım 2
Yanan reaktordan yaranan radioaktiv bulud Avropa ərazilərinin çox hissəsini hər cür radioaktiv material və radionukleidlərlə (məsələn, sezyum və yod) püskürdü. Daha sonra partladılan nüvə reaktorunun yanında yerləşən Sovet İttifaqı ərazisində kiçik radioaktiv dağıntılar müşahidə edildi. Hal-hazırda bunlar üç dövlətin ərazisidir: Belarusiya, Rusiya və Ukrayna.
Addım 3
Mütəxəssislər atmosferə 190 ton müxtəlif kimyəvi birləşmələrin atıldığını təxmin edirlər. 31 nəfərin ölümündən sonrakı ilk üç ay və sonrakı 15 il ərzində ortaya çıxan radiasiyanın nəticələri təxminən 80 nəfərin ölümü üçün danılmaz səbəb oldu. 134 min insanın radiasiya xəstəliyindən əziyyət çəkdiyi qeyd olunur. Aprel ayının səhəri baş verən nüvə partlayışı nəticəsində insanlar, mərkəzinin çoxu 30 km radiusda olan bir ərazidən boşaldıldı. 115 min insan evlərini tərk etdi.
Addım 4
Qeyd etmək lazımdır ki, Çernobıl fəlakətinin nəticələri hələ tam aradan qaldırılmamışdır. Maraqlıdır ki, səlahiyyətlilər vaxtında həyəcan təbili çalsaydılar, ölən və radiasiyaya məruz qalan bu qədər insanın qarşısını almaq olardı. Vay, heç kim kütlələrə çaxnaşma səpmək istəmirdi. Bu texnogen fəlakət barədə ilk qeyd elə həmin il 30 aprel tarixinə təsadüf etdi. Sonra "İzvestiya" qəzetində Çernobıl nüvə stansiyasının ərazisində bir yanğın olduğu barədə bir qeyd var idi. Və yalnız 15 may 1986-cı ildə SSRİ Prezidenti M. S. Qorbaçov, bu ərazidə qlobal bir texnogen qəzanın meydana gəlməsindən danışdı.
Addım 5
1986-cı il Çernobıl fəlakəti nüvə enerjisi sənayesindəki ən böyük faciədir. Kimyəvi maddələrin sərbəst buraxılması nəticəsində 144 min kvadrat kilometr ərazi çirklənmişdir. Əgər səlahiyyətlilər bu fövqəladə vəziyyətin gizli saxlanılması barədə qərar verməsəydilər, qəza daha az zərər verə bilərdi.
