Tiristor, eyni yarımkeçiricinin tək kristalı əsasında, ümumiyyətlə üç (bəlkə də daha çox) qovşağa əsaslanan yarıkeçirici cihazdır. Tiristorların arxasında kifayət qədər sabit iki vəziyyət qeyd olunur - aşağı keçiriciliklə bağlanır və yüksək keçiriciliklə açıqdır.
Tristor xarakteristikası
Bu cihaz zəif siqnalları olan bir yük istifadə edilərək idarə olunan və eyni zamanda bir rejimdən digərinə keçirilə bilən elektron açar və ya açar kimi qəbul edilə və istifadə edilə bilər. Müasir tiristorların ümumi sayı nəzarət metoduna və keçiricilik dərəcəsinə görə bölünür, bu da bir və ya iki istiqamət deməkdir (bu cür cihazlara triaklar da deyilir).
Tiristorlar ayrıca mənfi diferensial müqavimət hissəsinə malik qeyri-xətti bir cərəyan gərginliyi xarakterikası ilə xarakterizə olunur. Bu xüsusiyyət bu cür cihazları tranzistor açarlarına bənzəyir, lakin aralarında fərqlər var. Beləliklə, tiristorlarda bütöv bir elektrik dövrəsində bir vəziyyətdən digərinə keçid uçqun tullanması ilə yanaşı cihazın özünə də xarici təsir üsulu ilə baş verir. İkincisi iki yolla həyata keçirilir - cərəyan gərginliyi və ya fototiristordan gələn işığa məruz qalma.
Tiristorların tətbiqi və növləri
Bu cihazların tətbiq dairəsi olduqca müxtəlifdir - bunlar elektron açarlar, müasir CDI sistemləri, mexaniki nəzarətli düzəldicilər, dimmerlər və ya güc tənzimləyiciləri, həmçinin çevirici çeviricilərdir.
Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu cür cihazlar diod və trioda bölünür. Birinci tipə iki aparatlı dinistorlar da deyilir, əks istiqamətdə keçiricilik keçirmə qabiliyyəti olmayan cihazlara, əks istiqamətdə keçiriciliyi olan tipə və simmetrik cihazlara bölünür. İkincisi, əks ötürücü SCR-lər, əks ötürücü cihazlar, simmetrik tiristorlar, asimmetrik cihazlar və kilidlənə bilən tiristorlar daxildir.
Nəticələrin sayından başqa, aralarında əhəmiyyətli və əsaslı fərqlər yoxdur. Ancaq anod və katot arasında bir cihazın növündən asılı olan bir gərginliyə çatdıqdan sonra boşluqda baş verərsə, tiristorda mövcud gərginlik bir neçə dəfə azaldıla bilər və ya cari bir nəbz tətbiq edilərək tamamilə sökülə bilər.
SCR və mandal cihazları arasında fərqlər var. Beləliklə, birinci tipdə qapalı vəziyyətə keçid cərəyan azaldıqdan və ya polarite dəyişikliyindən sonra baş verir və kilidlənə bilən cihazlarda açıq vəziyyətə keçid idarəetmə elektroduna bir cərəyanın təsiri ilə həyata keçirilir.
